Sinirbilimci Camilla Nord: “Üzüntü normaldir, ancak depresyon yıpratıcıdır.”

Camilla Nord (Paris, 36), Cambridge Üniversitesi'nde bilişsel sinirbilim profesörü olarak görev yaptığı Ruh Sağlığı Laboratuvarı'nı yönetiyor. Yetişkin Hermione Granger'a benzeyen bir tavırla, sincapların oynadığı bir bahçeye bakan cam duvarlı bir ofiste, ders aralarında bizi karşılıyor. Fransa'da doğup Washington, D.C.'de büyüyen Nord, tam olarak ayırt edilemeyen aksanından da anlaşılacağı üzere Amerikalı bir baba ve Hollandalı bir annenin kızı. Bu yıl yayınlanan *The Brain in Balance * (Paidós) adlı denemesinde üç noktaya değiniyor: Depresyonun tek bir tedavisi yok, ilaçlar birçok kişinin iddia ettiği kadar zararlı değil ve sinir sistemi yaşam boyunca istikrar için çabalıyor; ne yazık ki bu istikrar her zaman istikrarsız olacak.

S. Bu sabah Tate Britain'da Ithell Colquhoun'un "Depresyon : Sıkı ve Karışık Bir İplik Demeti" adlı tablosunu gördüm. Size bir şey çağrıştırıyor mu?

R. Bana çok şey anlatıyor. Depresyon kafesini anlatıyor: Kaçamama hissi. Ama o kapı açılabilir. Herkes için aynı olmasa da, her zaman çıkış yolları vardır.

S. Diğer uzmanların aksine siz taraf tutmuyorsunuz; birden fazla tedaviyi kabul ediyor ve hepsini geçerli sayıyorsunuz.

A. Tek bir tedavi herkes için işe yaramaz. Araştırmalar bunun tam tersini gösteriyor: Rahatsızlıklar çeşitlidir, nedenleri çoktur ve bu nedenle onları tedavi etmenin birden fazla yolu olmalıdır. Biz bilim insanları bu aşamayı çoktan geçtik. Şimdi bunu halka daha iyi açıklamanın zamanı geldi.

S. Bazı insanlar depresyonu üzüntünün eş anlamlısı olarak kullanıyor. Bunu nasıl çürütüyorsunuz?

A. Depresyon, hayati fonksiyonlarımızı bozan, duygusal ve bir dereceye kadar fiziksel deneyimlerde derin bir değişikliktir. Ruh sağlığındaki normal değişimlerle (çünkü her zaman mutlu olmak zorunda değiliz) hastalığın kendisi arasında ayrım yapmak önemlidir; bu fonksiyonları geri kazandırmak için tedavi gerekir. Üzgün ​​hissetmek normaldir, ancak depresyon güçten düşürücüdür.

S. Bilim insanları ile ilaç endüstrisi arasındaki ilişkiye dair çok fazla güvensizlik var.

R. Bu, önyargılardan, olumsuz sonuçların gizlenmesinden ve bazı ilaçların haksız tanıtımından kaynaklanan meşru bir endişe. İlaç şirketleri tarafından finanse edilen sağlam çalışmalardan haberdar olsam da, sektörle iş birliği yapmıyorum. İlaçlar dışlanmamalı, ancak tek seçenek de olmamalılar. Biyoloji de deneyimler ve alışkanlıklarla değişir.

P. Güneşte kahve içmenin veya bir filme gülmenin beyin üzerinde uyuşturucuya benzer bir etki yaratabileceğini ileri sürüyor.

R. Deneyimlerimiz beynimizin işleyişini değiştirir. Harika çalışmalar var: Arkadaşlarla komedi izlemek, içsel opioid sistemini harekete geçiriyor ve ağrı eşiğini yükseltiyor. Etkisi, daha küçük ölçekte, bir ağrı kesicinin etkisine benzer. Farklı yollarla ortak biyolojik kökler olabileceğini gösteriyor: elbette farmakolojik, ama aynı zamanda deneyimsel.

S. İspanya, Avrupa'da en fazla ruh sağlığı teşhisi konulan ülkeler arasında. Neden bazı ülkelerde depresyon oranı diğerlerinden daha yüksek?

R. Coğrafi ve zamansal olarak önemli farklılıklar vardır. Bunun bir kısmı bakıma erişimle açıklanmaktadır: daha fazla erişim her zaman daha fazla tanıya yol açar. Ancak eşit erişimde bile, çevresel faktörler (yoksulluk, belki de kirlilik), küçük genetik farklılıklar ve hepsinden önemlisi, duyguların farklı kültürel ifade biçimleri rol oynar. Her kültür sıkıntıyı farklı şekillerde ifade eder ve bu durum psikiyatrik bozuklukları da etkiler. Damgalama da önemli bir rol oynar: daha fazla utanç varsa, her zaman daha az tanı konur.

S. Bugün daha mı depresifiz, yoksa sadece bu konuda daha çok mu konuşuyoruz?

C: Kesin bir cevap yok. Vakalardaki gözle görülür artışın bir kısmı bu iyileştirilmiş erişimden kaynaklanıyor. Ancak özellikle gençler arasında refahta hafif bir düşüş olduğuna dair işaretler de mevcut. Soruna dair farkındalığın artmasının bir dezavantajı var: semptomların izlenmesini ve klinik faktörlere bağlanmasını teşvik ediyor; oysa bazen bunlar hayatın normal iniş çıkışları olabiliyor. Dahası, dünyanın durumu da bir rol oynuyor. Pandemi ruh sağlığına zarar verdi ve bunu iklim krizi veya savaş tehdidinde de görüyoruz, özellikle gençler arasında, ancak bunun nüfus düzeyinde doğrulanması gerekiyor.

S. Sinir sisteminin dengesini inceliyorsunuz. Dengeli bir beyin nedir ve nasıl elde edilir?

R. Beyin sürekli olarak kendini yeniden ayarlıyor. Yaşanan deneyimleri ve beklentileri çevreyle uyumlu hale getirerek homeostaziyi (vücudun dış değişikliklere rağmen istikrarlı iç koşullarını koruma yeteneği) koruyan öngörücü bir organdır. Beyin dengesine bir kerede ve sonsuza dek ulaşamayız. Hayatımız boyunca onu yeniden ayarlamak zorundayız.

S. Elektroşok tedavisinin kötü bir şöhreti var. Maalesef işe yaradığını söylüyorsunuz.

R. Elektrokonvülsif terapiyi karanlık geçmişi nedeniyle kitabıma dahil etmekte tereddüt ettim, ancak veriler çok şiddetli depresyon tedavisinde büyük bir etkinlik gösteriyor. Sorun, özellikle hafıza üzerindeki yan etkilerinde yatıyor. Yine de modeller beyin hasarına işaret etmiyor ve hatta belirli bölgelerde hücre büyümesi gözlemlendi. Ancak eğer biri hafıza kaybı yaşıyorsa, bu çok ciddiye alınmalı. Bu yüzden, başka hiçbir çözümün işe yaramadığı vakalar için, her zaman bilgilendirilmiş onam ve yakın takip şartıyla, saklı tutuluyor.

S. İlaçların serotonin eksikliğini telafi ettiği hipotezi çürütüldü, ancak siz antidepresanların hastaların yaklaşık yarısında işe yaradığını savunuyorsunuz. Bunu nasıl açıklıyorsunuz?

R. 20. yüzyılın ikinci yarısında yanıltıcı bir pazarlama vardı: Yeterli kanıt olmadan bu sözde eksikliği giderdiği iddia edildi ve yan etkileri en aza indirildi. Yine de, bu ilaç birçok kişide net bir açıklama olmaksızın işe yarıyor. Bunu göz ardı etmiyorum, ancak sözde bir eksikliği giderdiği için değil, iyi veya kötü olarak kodlayabildiğimiz bazı duyguların belirsizliğini işleme biçimimizi değiştirdiği için.

S. Antidepresanlar bir eksikliği gidermiyorsa nasıl etki eder?

R. Serotonin seviyelerini değiştirerek -önceden bir eksikliğe ihtiyaç duymadan- duygusal sinyallerin işlenmesini değiştirir ve bizi daha nötr veya olumlu bir konuma kaydırırlar. Ruh halimizi anında iyileştirmezler, ancak bu belirsiz etkileşimleri ve sinyalleri yorumlama eğilimimizi düzeltirler. Bu, görme filtrenizi değiştirmek gibidir.

"İlaçları dışlamak çözüm değil. Her şeyi denedikten sonra uçurumdan ilaçla çıkan insanlar var. İlaçlara erişimleri olmalı."

S. Aşırı ilaç kullanımına ve hızlı teşhise karşı çıkanlara cevabınız nedir?

R. Anlıyorum: Bu kadar yoğun sağlık sistemlerinde, ilaç reçete etmek, zaman ve kaynak gerektiren psikoterapi sunmaktan daha acil. Ben de daha kişiselleştirilmiş kararlar almayı tercih ederim, ancak ilacı hariç tutmak çözüm değil. Her şeyi denedikten sonra umutsuzluktan ilaçla kurtulan insanlar var. İlaçlara erişebilmeleri gerektiğine inanıyorum.

P. Kitabını kızına ve eşine ithaf ediyor ve açılışını düğününden bir sahneyle yapıyor. Birçok bilim insanının kaçındığı bir şey olan kendini neden bu kadar ifşa ediyor?

R. Bilimsel makalelerimde asla kendimden bahsetmiyorum. Kitapta, bilimle uğraşan bizlerin dünyasını da açmak istedim: Neden düşündüğümüzü, mesleğimizin nereden geldiğini ve ne zaman fikrimizi değiştirdiğimizi. İnsanlara dünyayı bir bilim insanı gibi görmeyi öğretmek istiyorsam, onlara kime baktıklarını biraz göstermem gerekiyordu.

S. Depresyon geçirdiniz mi?

R. Ben değil, ama çok yakın çevremdekiler anladı. Belki de bu yüzden onu anlamaya bu kadar takıntılıyım. Alanında önde gelen isimlerden Nolan Williams yakın zamanda intihar etti. Yıkıcıydı. Bu bize, bilimsel çözümlere ne kadar yakın olursak olalım, depresyonla başa çıkmak için hiçbir şeyin yeterli olmadığını hatırlatıyor.

S. Depresyonda olsaydınız daha iyi bir bilim insanı olur muydunuz?

R. Eğer bu süreci yaşamış insanlarla yan yana çalışmasaydım, ya da onları dinlemeseydim daha kötü bir bilim insanı olurdum.

S. Ve sonuncusu: Buffy the Vampire Slayer'ın büyük bir hayranı olduğunu duydum. Bu onu etkiledi mi?

R. Benim için etik bir model: doğru olanı yapmak ve kişisel olarak size fayda sağlamasa bile ortak iyiliği düşünmek. Akademide, başkalarının aleyhine ilerleyebilirsiniz. Bir laboratuvara liderlik etmek, her zaman kolektif bir çaba gerektiren bir çalışma için takdir almak anlamına gelir. Kendimi asla ekibin önüne koymamaya çalışırım. Hem başarılı hem de şefkatli bir insan olabilirsiniz.